Angelika Czubacka-Pędzisz

radca prawny

Absolwentka UMCS w Lublinie, wykładowca w ramach szkoleń dla kandydatów na Członków Rad Nadzorczych Spółek Skarbu Państwa. Autorka licznych publikacji z zakresu prawa nieruchomości. Ekspert internetowego wydania Gazety Wyborczej i Gazety Finansowej. Specjalizuje się w szeroko pojętym prawie nieruchomości oraz prawie rodzinnym. Posiada wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu spraw rodzinnych. Z powodzeniem reprezentuje Klientów w postępowaniach sądowych. Skuteczny mediator.
[Więcej >>>]

Kontakt z prawnikiem

Zmiana nazwiska dziecka

Angelika Czubacka-Pędzisz25 stycznia 2019Komentarze (0)

Niniejszy wpis jest niejako kontynuacją tematyki poruszonej we wpisie https://czasnarozwod.pl/pozbawienie-wladzy-rodzicielskiej/.

Rodzic rozpoczynający procedurę pozbawienia władzy rodzicielskiej, równolegle bądź bezpośrednio po wydaniu przez Sąd stosownego orzeczenia w tym zakresie, kieruje zapytanie czy można dokonać w związku z tym zmiany nazwiska małoletniego dziecka.

Oczywiście, że można ale po spełnieniu szeregu warunków. Zmiana nazwiska dziecka możliwa jest w  pierwszej kolejności w trybie administracyjnym. Zastosowanie znajdują przepisy ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska.

Zgodnie z art. 4 powyższej ustawy, zmiany można dokonać wyłącznie z ważnych powodów, w szczególności:

1) imienia lub nazwiska ośmieszającego albo nielicującego z godnością człowieka,

2) na imię lub nazwisko używane,

3) na imię lub nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione,

4) na imię lub nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.

Uwaga!!! Zmiana nazwiska jednego z rodziców po rozwodzie nie rozciąga się na dzieci.

W myśl art. 8 tejże ustawy, zmiana nazwiska jednego z rodziców rozciąga się na małoletnie dzieci pod warunkiem, że drugi z rodziców wyraził na to zgodę. Zasada ta nie ma zastosowania, jeżeli rodzic ten nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, nie żyje lub nie jest znany lub jest właśnie pozbawiony władzy rodzicielskiej.

Należy pamiętać o tym, że do zmiany nazwiska wymagana jest zgoda dziecka o ile ukończyło ono 13 lat.

Każda zgoda (dziecka/ rodzica) powinna zostać wyrażona osobiście przed USC lub w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Osoby zamieszkałe za granicą mogą wyrazić zgodę za pośrednictwem konsula.

Jeżeli rodzice nie mogą dojść do porozumienia w przedmiocie zmiany nazwiska dziecka rozstrzygnie Sąd opiekuńczy, biorąc pod uwagę dobro dziecka, które w tego rodzaju sprawach stanowi wartość nadrzędną.

Wniosek o zezwolenie na zmianę nazwiska małoletniego składa się do Sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania małoletniego. Wniosek podlega opłacie sądowej w wysokości 40 zł. Wniosek należy oczywiście uzasadnić wskazując na okoliczności przemawiające za dokonaniem zmiany nazwiska

Warto zwrócić uwagę, iż w toku postępowania o wydanie zgody na złożenie wniosku o zmianę nazwiska dziecka, Sąd może powołać z urzędu lub na wniosek dowód z opinii biegłych z Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno – Konsultacyjnego, tzw. RODK, na okoliczność skutków tych działań dla dziecka w tym wpływu na jego psychikę.

Dopiero prawomocne postanowienie Sądu, upoważnia rodzica do złożenia stosownego wniosku do kierownika USC o zmianę nazwiska dziecka

Pozbawienie władzy rodzicielskiej

Angelika Czubacka-Pędzisz23 stycznia 2019Komentarze (1)

Sprawowanie władzy rodzicielskiej wiąże się nie tylko z prawami rodziców wobec dzieci ale także z wykonywaniem szeregu nałożonych KRiO na rodzica obowiązków.  Władza rodzicielskie obejmuje bowiem obowiązek i prawo rodziców do sprawowania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka ( art. 95 KRiO). Zadaniem rodziców jest troska o fizyczny i duchowy rozwój dziecka a także przygotowanie go do pracy dla społeczeństwa. Oczywiście odpowiednio do swoich możliwości jaki i jego uzdolnień.

Co w sytuacji gdy rodzić zaniedbuje swoje obowiązki względem dziecka?

Podstawą do pozbawienia jednego z rodziców władzy rodzicielskiej jest rażące zaniedbywanie swoich obowiązków w stosunku do dziecka. Jak rozumieć słowo rażące?

Wątpliwości w tym zakresie rozwiewa nieco Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 19 czerwca 1997 r. w sprawie za sygn. akt: III CKN 122/97, stwierdzając, iż chodzi o zaniedbanie poważne bądź zaniedbanie o mniejszej wadze lecz nacechowane uporczywością, niepoprawnością lub nasileniem złej woli rodzica.

Zazwyczaj przesłanka rażącego zaniedbywania obowiązków względem dziecka wymaga z reguły wystąpienia wielu zdarzeń, zachowań łącznie.

W orzecznictwie wskazuje się, iż są to min: akty przemocy wobec dziecka bądź drugiego rodzica, naruszanie ich godności, nadużywania alkoholu i innych środków odurzających, uporczywe niewykopywanie obowiązku alimentacyjnego, nieinteresowanie się dzieckiem, uprawianie przestępczego charakteru, niełożenie na dziecko. ( por. wyrok SN z 18.02.1998 r., I CKN 501/97; postanowienie SN z 12.01.2000 r. , III CKN 834/99).

Kiedy wystąpić o pozbawienie władzy rodzicielskiej?

Najszybciej jak to możliwe.

Niestety przeważnie Klientki „budzą się” dopiero wówczas gdy pilnie potrzebują zgody drugiego rodzica na dokonanie określonej czynności dotyczącej dziecka. Niestety trzeba wówczas poczekać na rozstrzygnięcie Sądu, a to oczywiście w jakim czasie ono zapadnie zależy od Sądu rozpoznającego sprawę jak też od treści wniosku i dowodów potwierdzających tezy w nim zawarte.

Zwracam się w tym miejscu do wszystkich rodziców, którzy zajmują się wychowaniem dziecka.

Jeżeli drugi rodzic w sposób rażący, uporczywy nie wywiązuje się ze swoich obowiązków w stosunku do dziecka należy niezwłocznie składać wniosek do Sądu o pozbawienie go władzy rodzicielskiej. Oczywiście rekomenduję kontakt z prawnikiem celem ustalenia czy okoliczności faktyczne Waszej sprawy kwalifikują się dla rozpoczęcia tej procedury. Proszę także pamiętać o konieczności przedstawienia dowodów na potwierdzenie faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy po Waszej myśli.

Stronami w postępowaniu są rodzic wnioskujący o pozbawienie władzy rodzicielskiej oraz dziecko. Wniosek składa się do Sądu Rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Opłata sądowa wynosi aktualnie 40 zł.

Zmiana nazwiska po rozwodzie

Angelika Czubacka-Pędzisz21 stycznia 2019Komentarze (0)

Rozwód niesie za sobą dużo zmian w sferze zarówno osobistej jak i majątkowej. Jednym z najbardziej oczekiwanych momentów związanych z rozwodem, zwłaszcza u kobiet, jest powrót do dawnego nazwiska. Nie zawsze jest to nazwisko panieńskie (!!!). Po rozwodzie można powrócić bowiem do ostatniego używanego przed wstąpieniem w związek małżeński nazwiska a należy pamiętać że nie zawsze jest to nazwisko rodowe.

Często słyszę prośby Klientek aby formułować wniosek o zmianę nazwiska już w pozwie/ odpowiedzi na pozew. Niestety to nie takie proste. O zmianie nazwiska po rozwodzie nie może orzec Sąd. Zmiany w tym zakresie może dokonać jedynie Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego. 

„Żaden inny organ nie jest uprawniony do przyjęcia oświadczenia o zmianie nazwiska po rozwodzie. Sąd nie może również zamieścić takiego orzeczenia w samym wyroku rozwodowym”. (postanowienia SN z 2.02.1978 r., sygn. akt: IV CZ 11/78).

Przeważająca większość planuje swoją wizytę w Urzędzie Stanu Cywilnego już w dniu następującym po rozwodzie. I znowu muszę sprowadzać Klientki na ziemię. Z wnioskiem o zmianę nazwiska można wystąpić dopiero po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego.

Wbrew pozorom termin na dokonanie tej czynności nie jest długi. Wynosi jedynie 3 miesiące ( art 59 KRiO). Po jego upływie zmiany nazwiska można dokonać jedynie w oparciu o przepisy ustawy o zmianie imienia i nazwiska. A to już niestety nie jest takie proste.

Reasumując aby dokonać zmiany nazwiska po rozwodzie należy:

  1. Wystąpić o odpis prawomocnego wyroku rozwodowego.
  2. Udać się z wyrokiem oraz odpisem aktu małżeństwa z wzmianką o rozwodzie do Urzędu Stanu Cywilnego ( dowolnego) lub do konsulatu w przypadku osób przebywających za granicą.
  3. Dokonać opłaty skarbowej w wysokości 11 zł ( aktualnie) lub 50 Euro opłaty konsularnej (aktualnie).

Co ważne i warte odnotowanie były małżonek nie może dokonać zmiany nazwiska za Nas ani wnioskować w tym przedmiocie w toczącej się sprawie rozwodowej. ( por. postanowienia SN z 2.02.1978 r., sygn. akt: IV CZ 11/78).

Zapraszam także do lektury wpisu poświęconego zmianie nazwiska dziecka https://czasnarozwod.pl/zmiana-nazwiska-po-rozwodzie/.

Poczytaj też o:

Opieka naprzemienna – kiedy jest możliwa?

Angelika Czubacka-Pędzisz21 stycznia 2019Komentarze (1)

Opieka naprzemienna to dość świeże rozwiązanie, które w polskim systemie prawnym funkcjonuje od 29 sierpnia 2015 roku.

Chociaż przepisy prawa nie posługują się wprost tym pojęciem istniej możliwość zastosowania opieki naprzemiennej w stosunku do dziecka/ dzieci.

Zgodnie z treścią § 58 ust 1a KRiO w razie braku pisemnego porozumienia rodziców o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, Sąd uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie.

Wszakże każdy z rodziców (o ile jest to możliwe) powinien mieć taki sam wpływ na rozwój i wychowanie dziecka.

Na czym tak naprawdę polega piecza naprzemienna?

Polega ona na powierzeniu opieki nad dzieckiem w określonych- ustalonych wspólnie- odstępach czasowych raz jednemu, a raz drugiemu z rozwiedzionych rodziców. Może to być tydzień, miesiąc, kwartał. W konsekwencji świadczenia dotyczące dziecka powinien otrzymywać każdy z rodziców.

Pieczę naprzemienną orzeka Sąd na zgodny wniosek rodziców. Zasadą jest, iż Sąd powinien ingerować w relacje między rodzicami a dziećmi gdy nie ma żadnej możliwości porozumienia w tym zakresie.

W takim przypadku (konfliktu rodziców) Sąd na siłę nie wprowadzi pieczy naprzemiennej a jedynie ustali zasady kontaktu jednego z rodziców z dzieckiem. Każdy rodzaj kontaktów w tym także piecza naprzemienna powinien być ustalony po zasięgnięciu opinii dziecka (po jego wysłuchaniu), jeżeli oczywiście pozwala na to poziom jego rozwoju.

Kiedy piecza naprzemienna może zostać orzeczona:

1. Gdy rodzice doszli do takiego porozumienia.

2. Gdy rodzice mieszkają na tyle niedaleko siebie, iż dziecko może swobodnie i bez przeszkód logistycznych uczęszczać na zajęcia do tej samej szkoły i na inne zajęcia pozalekcyjne.

3. U każdego z rodziców dziecko powinno mieć zapewnioną przestrzeń do życia oraz powinno mieć własne rzeczy osobiste w domu każdego z rodziców.

Jak podchodzą do pieczy naprzemiennej Sądy w Polsce? Są za! Należy pamiętać, iż piecza ta zastępuje orzeczenie o kontaktach.

Poczytaj też o:

Czy można zmusić współmałżonka do partycypacji w kosztach utrzymania domu i ponoszenia innych wydatków rodziny?

Angelika Czubacka-Pędzisz21 stycznia 2019Komentarze (0)

W bardzo wielu przypadkach spotykam się z pytaniem czy można żądać od współmałżonka środków na utrzymanie domu i rodziny, jeżeli nie partycypuje on w ogóle lub w niepełnym zakresie w kosztach utrzymania domu i wspólnego gospodarstwa domowego. 

Można. Wyjść jest kilka. Rozwód, nakazanie wypłaty wynagrodzenia w trybie art. 28 KRiO, wystąpienie z pozwem o dostarczenie środków utrzymania w trybie art. 27 KRiO lub wypełnienie obowiązku alimentacyjnego z art. 133 KriO. Zazwyczaj odpowiadam, że wyjściem jest rozwód. Jednakże wiele osób nie chce decydować się na taki krok jak rozwód z różnych względów. 

Ustawodawca przewidział także rozwiązanie dla takiej sytuacji. Regulacja art. 27 KRiO nakłada na każdego małżonka obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny według swoich sił i możliwości finansowych. 

Naruszenie obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny może prowadzić do wystąpienia przez jednego z małżonków z wnioskiem o nakazanie przez Sąd wypłaty wynagrodzenia za pracę lub innych należności, które uzyskał drugi z małżonków w trybie art. 28 KRiO. Zaspokojenie należności następuje w szczególnym trybie, który umożliwia uniknięcie procesu oraz prowadzenia uciążliwego postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego. Warunkiem skorzystania z tego rozwiązania jest pozostawania współmałżonków we wspólnym pożyciu. 

Regulacja ta ma zastosowanie zarówno do małżonków pozostających w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej jak też do tych, którzy podpisali intercyzę.

Aby wystąpić ze stosownych wnioskiem muszą być spełnione trzy przesłanki:

1. Małżonkowie muszą pozostawać we wspólnym pożyciu. 

2. Jeden z małżonków nie przyczyna się w ogóle lub przyczynia się w niepełnym wymiarze do zaspokajania potrzeb rodziny. 

3. Istnieją dysproporcje między stopą życia członków rodziny.

Należy pamiętać, iż wszczęcie postępowania o wydanie nakazu wypłaty wynagrodzenia lub innych należności do rąk drugiego małżonka w trybie art. 28 KRiO nie wyklucza wszczęcia i przeprowadzenia procesu o dostarczenie środków utrzymania na podstawie art. 27 KRiO ani też wytoczenia powództwa o alimenty na podstawie art. 133 KRiO. 

Postępowanie toczy się w trybie nieprocesowym na podstawie przepisów art. 565 § 2 KPC. 

Co w przypadku gdy współmałżonkowie po orzeczeniu nakazu w trybie art. 28 KRiO przestaną wspólnie prowadzić gospodarstwo domowe i dojdzie do zerwania wspólnego pożycia?

Nakaz dostarczenia środków do życia pozostaje w mocy. 

*****

Poczytaj też o:

← Poprzednie wpisy

Następne wpisy →