Najpopularniejszym ustrojem majątkowym małżeńskim w Polsce ciągle pozostaje wspólność majątkowa.
Czym jest ten ustrój? Klienci definiują mi go w sposób prosty i zazwyczaj błędny. Wychodzą bowiem z założenia, iż od dnia ślubu cały majątek jest wspólny.
A nie jest to prawda.
Zgodnie z brzmieniem art. 31 § 2 KRiO do majątku wspólnego należą w szczególności:
1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
Po pierwsze wyliczenie to nie jest wyczerpujące a po drugie sam fakt, iż wylicza się składniki majątku wchodzące w skład majątku wspólnego wskazuje na to, że nie może wchodzić do niego wszystko.
Co dzieje się z przedmiotami majątkowymi nie objętymi wspólnością ustawową?
Wchodzą w skład majątku odrębnego każdego z małżonków.
A co w trakcie wspólności ustawowej wchodzi w skład majątku odrębnego każdego z małżonków?
Wyczerpujące wyliczenie zawiera art 33 KRiO. Tak więc do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2)przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
3)prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom prawa;
4)przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
5)prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
6)przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
7)wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
8)przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
9)prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
10)przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Czy o przynależności składnika majątkowego do majątku odrębnego może stanowić oświadczenie jednego z małżonków?
Nie.
Często spotykam się z sytuacją gdy przychodzi Klientka, której prowadzę sprawę o podział majątku, i informuje mnie że np. samochód nie będzie podlegał podziałowi, gdyż w umowie jego zakupu mąż oświadczył, iż wchodzi on do jego majątku osobistego.
Nic bardziej mylnego. Umowa taka ( w tym przypadku zakupu samochodu) będzie miała jedynie walor dokumentu prywatnego. Nie tworzy ona prawa. Nie jest intercyzą.
Zgodnie z tezą postanowienia SN z dnia 18 stycznia 2008 r., V CSK 355/07 „Nie można przypisać decydującego znaczenia oświadczeniu małżonków, że nabywany udział w nieruchomości nie należy do majątku dorobkowego, ponieważ samo takie oświadczenie nie może stanowczo wyłączać skutków wynikających z przepisów KRiO, w sytuacji pozostawania małżonków w ustroju małżeńskiej wspólności ustawowej. Jej ograniczenie lub wyłączenie możliwe jest na mocy małżeńskiej umowy przewidującej taki skutek i zawartej w formie aktu notarialnego”. Na analogicznym stanowisku stanął SN w postanowieniu z dnia 26 kwietnia 2018 r. IV CSK 570/17.
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }